Ποιά παιδιά παθαίνουν συχνότερα ‘μέση ωτίτιδα’;

Κάθε παιδί μπορεί να νοσήσει, όμως αρρωσταίνουν πιό συχνά τα παιδιά που:

• οι γονείς τους καπνίζουν,
• πηγαίνουν στον παιδικό σταθμό,
• έχουν μεγαλύτερα αδέρφια,
• έχουν οικογενειακό ιστορικό με ωτίτιδες,
• δεν θήλασαν,
• πίνουν από το μπιμπερὀ ανάσκελα,
• έχουν υπερτροφικές αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια) και αμυγδαλές.

Επιπλέον, επιβαρυντικοί παράγοντες θεωρούνται ανατομικές ανωμαλίες, που πιθανά υπάρχουν στη μύτη ή το πρόσωπο, η πάθηση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών. Η τελευταία αιτία έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ανθεκτικών στελεχών μικροβίων.

Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημιακού Ιατρικού Κέντρου της Ουτρέχτης στην Ολλανδία, η συνεχής χρήση πιπίλας μπορεί να φταίει για τις επαναλαμβανόμενες ωτίτιδες στα μικρά παιδιά. Οι ερευνητές, ύστερα από πενταετή μελέτη σε δείγμα 500 παιδιών, διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος επαναλαμβανόμενης λοίμωξης στα αυτιά ήταν σχεδόν διπλάσιος για τα παιδιά που χρησιμοποιούσαν πιπίλα. Αυτό παρατηρείται, ίσως, επειδή η συνεχής χρήση της επιτρέπει στα βακτήρια να μετοικήσουν ευκολότερα από τις εκκρίσεις της μύτης στο μέσο αυτί.

Τί προκαλεί μέση ωτίτιδα;

Η ευσταχιανή σάλπιγγα είναι ένας σωλήνας που συνδέει το αυτί με την μύτη, ειδικότερα το μέσο αυτί με το ρινοφάρυγγα, και έχει ρόλο-κλειδί, καθώς επιτρέπει την ανανέωση του αέρα στο μέσο αυτί και την απομάκρυνση των υγρών προς τη στοματική κοιλότητα. Επίσης, εξισορροπεί την πίεση μέσα στο αυτί με αυτήν του εξωτερικού περιβάλλοντος. Όταν ο σωλήνας αυτός μπλοκάρει για οποιοδήποτε λόγο (κρυολόγημα, γρίπη, αλλεργία, ιγμορίτιδα, ανατομική ανωμαλία), υγρό και μικρόβια εγκλωβίζονται στην κοιλότητα του μέσου αφτιού και παράγουν φλεγμονή.

Τί συμπτώματα έχει η μέση ωτίτιδα;

Ανάλογα με τα συμπτώματά τους, οι μέσες ωτίτιδες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:

 Οξείες πυώδεις ωτίτιδες

Ο βλεννογόνος του έσω αυτιού εκκρίνει πύον. Ο ασθενής νιώθει συνεχή οξύ πόνο, παροδικό περιορισμό της ακοής και, στις περιπτώσεις που δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα η λοίμωξη με την κατάλληλη αντιβίωση, μπορεί να προκληθεί ρήξη τυμπάνου από το πύον. Σε σπάνιες περιπτώσεις, το πύον μπορεί να εισχωρήσει βαθύτερα στον εγκέφαλο και να προκαλέσει σοβαρότερα προβλήματα (μαστοειδίτιδα, μηνιγγίτιδα).

Αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά, ευρέος φάσματος ή ειδικό αντιβιοτικό, εφόσον έχει ταυτοποιηθεί το μικρόβιο. Επιπρόσθετη φαρμακευτική αγωγή που χορηγείται περιλαμβάνει αναλγητικά, αντιπυρετικά και αποσυμφορητικά της μύτης.

 Εκκριτικές ωτίτιδες

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, οι πυώδεις ωτίτιδες αντιμετωπίζονται ριζικά. Όμως, κάποιες φορές, η αγωγή «καταφέρνει» μεν να απομακρύνει το πύον, αλλά τα αυτιά συνεχίζουν να εκκρίνουν υγρό, οπότε πια η ωτίτιδα αποκτά χρόνιο χαρακτήρα και χαρακτηρίζεται ως «εκκριτική». Αυτός ο τύπος ωτίτιδας εμφανίζεται πολύ συχνά στα παιδιά, χωρίς απαραίτητα να έχει προηγηθεί οξεία πυώδης ωτίτιδα. Οφείλεται κυρίως σε ιούς και σπανιότερα στα μικρόβια του αιμόφιλου και του πνευμονιόκοκκου. Στις περιπτώσεις αυτές κρίνεται αναγκαία η λήψη ειδικού αντιβιοτικού.

Συνήθως, αρκούν τα αναλγητικά και αντιπυρετικά, καθώς και τα αποιδηματικά σκευάσματα, τα οποία βοηθούν στην υποχώρηση του πρηξίματος. Επιπλέον, μικροί και μεγάλοι μπορούν να κάνουν απλές ασκήσεις για να ανοίξει η ευσταχιανή σάλπιγγα, όπως να μασούν τσίχλες και καραμέλες, να φουσκώνουν μπαλόνια, να φυσούν τη μύτη τους. Τέλος, σε περίπτωση που συνυπάρχει αλλεργική ρινίτιδα, μπορούν να παίρνουν αντιισταμινικά φάρμακα ή να χρησιμοποιούν ρινικό σπρέι κορτιζόνης.

Γενικές συμβουλές

Μην χρησιμοποιείτε σταγόνες στις ωτίτιδες, παρά μόνο στις εξωτερικές και πάντοτε με συμβουλή γιατρού. Αν έχετε μέση ωτίτιδα με ρήξη τυμπάνου και βάλετε σταγόνες, μπορεί να περάσουν στο μέσο αυτί και να σας προκαλέσουν σοβαρότερα προβλήματα.

Πείτε όχι στο γιατροσόφι της γιαγιάς, και μη βάζετε λάδι στα αυτιά σας, όταν πονάνε. Δεν θα προκαλέσετε περισσότερες βλάβες, αλλά ενδεχομένως να δυσκολεύσετε τη διάγνωση του γιατρού: το λάδι αλλάζει τη σύσταση του υγρού.

Όταν έχετε ωτίτιδα, αποφεύγετε να μπαίνετε σε αεροπλάνο ή να ανεβαίνετε στο βουνό, γιατί αυξάνεται η ατμοσφαιρική πίεση, με αποτέλεσμα τα ήδη ταλαιπωρημένα αυτιά σας να πονούν περισσότερο.

Αποφεύγετε τις ζεστές κομπρέσες. Η υψηλή θερμοκρασία δημιουργεί υπεραιμία στα τύμπανα και μπορεί να προκαλέσει ακόμη και ρήξη, όταν είναι πολύ ερεθισμένα.

Απαγορεύεται αυστηρά χρήση μπατονέτας για τον καθαρισμό των αυτιών.

Μη ρίχνετε νερό στα αυτιά σας πριν επισκεφθείτε τον γιατρό. Υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες να χειροτερεύσετε την κατάστασή σας.

Αν πάσχετε από σακχαρώδη διαβήτη (ιδιαίτερα σε ενήλικες) και πάθετε ωτίτιδα, επισκεφτείτε αμέσως τον γιατρό σας, ώστε να αποφύγετε το ενδεχόμενο σοβαρών επιπλοκών, όπως κακοήθης εξωτερική ωτίτιδα.

Μπορεί να προκαλέσει προβλήματα ακοής;

Παροδικά:  τα ηχητικά κύματα μεταδίδονται μέσω του τύμπανου. Όταν το μέσο αυτί δεν αερίζεται σωστά, λόγω της ωτίτιδας, ο ήχος μεταδίδεται με μικρότερη ένταση, μέσω του υγρού που έχει μαζευτεί στην περιοχή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ο ασθενής να μην ακούει καλά, μέχρι να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα,

Μόνιμα:  τα παιδιά, όπως και ενήλικες που πάσχουν από χρόνια ωτίτιδα, ενδέχεται να παρουσιάσουν περιορισμό της ακουστικής τους οξύτητας, σε μόνιμη βάση. Στην σπάνια περίπτωση που ένα μικρό παιδί (περίπου από την ηλικία του ενός έτους και μετά, που αρχίζει να μιλά) δεν ακούει καλά, λόγω ωτίτιδας, είναι πιθανό να παρουσιάσει προβλήματα ομιλίας. Όμως, κάτι τέτοιο δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένο, μέχρι σήμερα τουλάχιστον. Εκείνο που σίγουρα ισχύει είναι ότι επιτείνει ένα υπάρχον πρόβλημα ομιλίας.